اگر کمیسیون توافقی بین طرفین و مشاور باشد ولی در قرارداد نوشته نشود، قابل پیگیری است؟

پاسخ کوتاه این است:

بله، اصولاً قابل پیگیری است، ولی بسیار سخت‌تر و پرریسک‌تر.

کامل به آن میپردازیم

—

وضعیت قانونی:

اگر بین مشاور و طرفین معامله (خریدار یا فروشنده) توافق شفاهی یا توافق خارج از متن قرارداد درباره میزان کمیسیون شده باشد ولی این توافق در قرارداد کتبی ذکر نشود، در صورت بروز اختلاف، آن توافق همچنان از نظر حقوقی

معتبر است مشروط بر اینکه بتوان آن را اثبات کرد.

در نظام حقوقی ایران، طبق قواعد کلی قراردادها (ماده‌های ۱۰ و ۲۱۹ قانون مدنی)، توافق‌های مشروع حتی اگر خارج از متن قرارداد رسمی باشند، در صورتی که ثابت شوند، لازم‌الاجرا هستند.

اما مشکل اصلی:

چون توافق مکتوب نشده، بار اثبات این توافق روی دوش کسی است که مدعی آن است (مثلاً مشاور یا یکی از طرفین).

اثبات توافق شفاهی خیلی سخت است و معمولاً نیاز به دلیل دارد، مثل:

شهادت شهود (مثلاً شاهدی که در جلسه توافق حاضر بوده)

پیامک، چت، صدای ضبط‌شده یا هر سند الکترونیکی معتبر

قرائن و امارات (مثلاً پرداخت مبلغی که روی فیش نوشته شده بابت کمیسیون)

اگر مدرک کافی وجود نداشته باشد، دادگاه یا اتحادیه صنفی معمولاً به نفع کسی که ادعا را انکار می‌کند (مثلاً خریدار یا فروشنده) رأی می‌دهد.

—

نتیجه عملی:

اگر کمیسیون توافقی در قرارداد مکتوب نباشد، پیگیری حقوقی ممکن است، اما بسیار پرچالش است.

بهترین کار این است که توافق کمیسیون حتماً در متن قرارداد اصلی یا به صورت یک توافقنامه جانبی کتبی درج شود و به امضای همه برسد.

—

مثال واقعی:

فرض کن مشاور و خریدار توافق می‌کنند که به جای تعرفه ۰/۵٪، خریدار ۰/۷٪ کمیسیون بدهد. این موضوع در قرارداد ذکر نمی‌شود. بعد از معامله، خریدار انکار می‌کند که چنین توافقی کرده.

مشاور اگر پیامکی یا شاهدی نداشته باشد که این توافق را ثابت کند، به احتمال قوی در شکایتش ناکام می‌شود و حتی ممکن است به عنوان مطالبه اضافه بر عرف و تخلف صنفی جریمه شود.

—